همه ما وقتی که با یک منظره زیبا روبهرو میشویم، دوربین عکاسی موبایلمان را برای شکار یک لحظه عالی آماده میکنیم. شگفتیهای طبیعت آنچنان زیاد است که اگر هزاران عکس وجود داشتهباشند، باز هم یک سوژه عکاسی طبیعت بکر و زیبا وجود دارد و ما میتوانیم هزار و یک عکس را بهزیبایی ثبت کنیم. اما عکاسی طبیعت تنها به تصویربرداری از یک منظره پاییزی یا آسمان نارنجی رنگ هنگام غروب ختم نمیشود و انواع مختلفی دارد. از اینرو در این مقاله میخواهیم انواع سبک های عکاسی طبیعت را بررسی کنیم.
عکاسی منظره
عکاسی منظره که به آن عکاسی لنداسکیپ (Landscape) هم گفته میشود، شامل گرفتن عکس از یک صحنه طبیعی بزرگ یا کوچک است و احساسی را در بیننده ایجاد میکند که گویی در آن محیط قرار گرفتهاست. در نگاه اول گرفتن عکس از یک منظره آسان به نظر میرسد، به خصوص که سوژههای عکاسی منظره زیاد هستند، اما در حقیقت اصول خودش را دارد و برای تبدیل شدن به یک عکاس منظره حرفهای، باید وقت و انرژی زیادی صرف کنیم. با این حال عکاسی از منظره یکی از سبک های محبوب عکاسی محسوب میشود و خودش نیز زیرشاخههایی دارد که عبارتند از:
مناظر دریا و ساحل
برای عکاسی از دریا و ساحل استفاده از لنزهای واید (Wide) بهترین انتخاب است. لنز واید در مقایسه با سایر لنزها به ما این امکان را میدهد که دامنه بیشتری از صحنه را در دسترس داشته باشیم و جزئیات منحصربهفردی مانند سنگها، امواج و چالههای آب را ثبت کنیم. همچنین برای ثبت حرکت امواج میتوانیم از سرعت شاتر (Shutter) پایین استفاده کرده و برای جلوگیری از لرزش دوربین یک سهپایه همراه خودمان داشته باشیم.
کویر
چشمانداز کویر به خاطر مناظر شگفتانگیز و اشکال متنوعش به یکی از فریبندهترین مکانها برای عکاسی در جهان تبدیل شدهاست. با اینکه برای عکاسی از کویر استفاده از لنزهای واید که دامنه وسیعی را در بر میگیرند، توصیه میشود، اما برای بزرگنمایی جزئیات و برجستهتر شدن خطوط تپههای شنی میتوان از لنزهای تله (Telephoto) هم استفاده کرد. همچنین وجود یک پالِت رنگی تقریبا یکنواخت در مناظر کویری، اهمیت نورپردازی را دوچندان میکند و به همین دلیل برای تبدیل کردن یک منظره بیابانی به یک تصویر خیرهکننده، تمرین و مهارت زیادی لازم داریم.
جنگل
جنگل ترکیبات بصری فوقالعادهای را ارائه میدهد. ترکیب عناصری مانند غبار، مه و باران با خطوط عمودی درختان یا نور آفتابی که از بین برگهای زرد و نارنجی سرک کشیدهاست، همگی پسزمینههای بسیار زیبایی را ایجاد میکنند. همچنین در عکاسی جنگل میتوانیم از لنز واید برای زاویه دید بیشتر، لنز ماکرو (Macro) برای تصاویر نزدیک و کلوزآپ و لنز تله برای گرفتن عکس از سوژههای دور و غیرقابل دسترس استفاده کنیم.
کوهستان
وقتی از عکاسی کوهستان صحبت میکنیم، منظورمان تنها عکسهایی با پسزمینه آسمان و کوههایی در دوردست نیست، بلکه میتوانیم از کوهها بهعنوان پسزمینهای برای سایر عناصر طبیعی مانند درهها و نهرها استفاده کنیم یا از دریاچههای کوهستانی پنهان و درههای پر از مه، عکسهای زیبایی ثبت نماییم.
منظره شهری
وقتی صحبت از عکاسی منظره بهمیان میآید، احتمالا به یاد مناظر سرسبز، امواج خروشان دریا و انعکاس درختان در آب میافتیم، اما بگذارید این بار پا را فراتر گذاشته و برجهای بلندبالا و چراغهای چشمکزنی که همچون ستاره در دل شهر میدرخشند را تصور کنیم. با اینکه طبیعت همیشه مناظر منحصربهفردی برای ارائه به ما دارد، زندگی شهری و جنب و جوشی که در آن جریان دارد هم به یک سوژه متفاوت برای عکاسان تبدیل شده و سبک جدیدی را به عنوان عکسبرداری از منظره شهری بوجود آوردهاست.
عکاسی حیات وحش
تحقیقات زیادی نشان دادهاند که اگرچه ما در خانهها یا ساختمانهایی در شهر زندگی میکنیم، اما هنوز هم طبیعت جایی است که به آن تعلق داریم. و دقیقا به همین دلیل است که از دیدن مناظر طبیعی مختلفی مانند شیری که از برکه آب مینوشد، سنجاب کوچکی که از درخت بالا رفتهاست یا زرافههایی که در منظره غروب آفتاب راه میروند، لذت میبریم. اینکه شخصی ساعتها منتظر بماند تا یک صحنه خاص از حیوانات را شکار کند یا خودش را به خطر انداخته و با حیوانات خطرناکی روبهرو شود، بسیار سخت به نظر میرسد اما به قدری جذاب است که عکاسان زیادی را به خود جذب کردهاست. با اینکه مناظر حیات وحش غیرقابل دسترس به نظر میرسند، ما هم میتوانیم در اطراف خانه خود حیوانات مختلفی را پیدا کرده و عکس زیبایی را به ثبت برسانیم.
عکاسی ماکرو
عکاسی ماکرو نوعی تصویربرداری از نمای نزدیک است که برای سوژههای کوچکی مانند حشرات، گلها، دانههای برف، قطرات آب و … استفاده میشود. یکی از سبکهای مرتبط با ماکرو، تصاویر کلوزآپ میباشد. کلوزآپ (Close Up) به تصویری گفته میشود که از فاصله نسبتا دور از اشیای ریز گرفته شدهاست. در حالی که لنزهای ماکرو امکان نزدیک شدن به سوژه تا فاصله یک سانتیمتر را فراهم میکنند، لنزهای کلوزآپ از فاصله بیشتری (مثلا 50 سانتیمتر) یک نمای بسته را ثبت میکنند. با اینکه هزینه لنزهای ماکرو نسبتا زیاد است، اما به علت در دسترس بودن سوژههای مختلف، مورد استقبال افراد زیادی قرار میگیرد.
عکاسی زیرآب
تصویربرداری زیرآب یکی از پیچیدهترین سبک های عکاسی طبیعت است، چرا که به امکانات مختلفی مانند دوربین ضدآب، تجهیزات نورپردازی و آموزشهای لازم برای غواصی نیاز دارد. از آنجایی که زیرآب، سوژهها و عکاسان همیشه در حال حرکت هستند، کنترل حرکت در حین تصویربرداری به مهارت ویژهای نیاز دارد. از دیگر چالشهای عکاسی زیرآب میتوانیم به کمبود نور در اعماق آب و کوچکتر شدن سوژهها نسبت به حالت عادی اشاره کنیم. با این حال این نوع تصویربرداری به علت رویارویی با سوژههای ناشناخته و متنوع، از جذابیت زیادی برخوردار بوده و از حیات وحش و ماکرو گرفته تا پرترههای بسیار زیبا را شامل میشود.
عکاسی نجومی
همه ما تا کنون بارها به این موضوع فکر کردهایم که آن سوی ابرها، بین ستارهها، خورشید، ماه و دیگر اجرام آسمانی چه میگذرد و چه میشود که ناگهان ستاره دنبالهداری در نزدیکی تک درختی تنها ظاهر میشود. در واقع آسمان شب یکی از زیباترین و مرموزترین جلوههای طبیعت است که به سوژهای بینظیر برای عکاسان تبدیل شده و سبک محبوبی از عکسبرداری را تحت عنوان عکاسی نجومی بهمیان آوردهاست. عکاسی نجومی، به معنی ثبت تصاویر از فضا و آسمان است که از دو جنبه علمی و هنری به آن توجه میشود. از تلسکوپ به عنوان لنزی قوی که اجرام آسمانی را نزدیکتر نشان میدهد، برای عکاسی نجومی استفاده میشود، با اینحال با استفاده از دوربینهای عکاسی هم میتوانیم از ستارهها و سیارات نزدیک، عکسهای زیبایی ثبت کنیم.
عکاسی هوایی
به تصاویری با ارتفاع زیاد که با استفاده از هواپیماها و هلیکوپترها از سطح زمین گرفته میشوند، عکسبرداری هوایی گفته میشود. این نوع تصاویر بیشتر به جهت مطالعات زمینشناسی، جادهسازی، شهرسازی و … استفاده میشوند و برای اهداف نظامی و امنیتی هم کاربرد فراوانی دارند.
عکاسی علمی
عکاسی علمی به نوعی تصویربرداری گفته میشود که هدف آن نشان دادن عناصری در جهان است که با چشم غیرمسلح دیده نمیشوند و از عکسبرداری با میکروسکوپ تا عکاسی نجومی را شامل میشوند. در واقع زیبایی علم در این است که موارد مختلفی را در سادهترین عناصر خود به ما نشان میدهد و هنر عکاسی در این زمینه، چشمانداز کاملا جدیدی را برای ما فراهم میکند.
سخن پایانی
عکاسی طبیعت هرگز کسلکننده نیست و این امکان را به ما میدهد که از زاویه جدیدی به محیط اطرافمان نگاه کنیم. طبیعت همهجا هست و نیازی نیست برای یافتن یک سوژه زیبا، استودیو رزرو کرده یا تجهیزات خاصی را تهیه کنیم. همینکه از خانه خود بیرون میآییم با سوژههای مختلفی مانند غروب خورشید، چاله آبی که انعکاس آسمان را در خود جای دادهاست، پروانه کوچکی که روی گلها نشستهاست و درختان سرسبزی که در امتداد کوچه ایستادهاند، روبهرو میشویم و تنها کافیست گوشی موبایلمان را بیرون آورده و یک عکس زیبا ثبت کنیم. با این حال هنر عکاسی تنها به طبیعت محدود نمیشود و برای هر سلیقهای سبکی را پیشنهاد میدهد که هر کدام از آنها جذابیتهای مخصوص به خودشان را دارند. برای کسب آگاهی بیشتر درباره دیگر سبک های عکاسی میتوانید مقالات نایت این وی آر (Nightinvr) را بخوانید.